تسامح در سنن از دریچۀ اخبار من بلغ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعة المصطفی العالمیه

2 فقه و اصول- مجمتع امین- جامعة المصطفی - سه راه سالاریه

چکیده

قاعدۀ تسامح در ادلۀ سنن، یکی از مهم‎ترین و کاربردی‌ترین قواعد اصولی یا فقهی می‌باشد.
مشهور قدما این قاعده را پذیرفته‌اند و بر اساس آن بسیاری از مستحبات و مکروهات را اثبات کرده‌اند، بدین معنا؛ آنچه را که در ادلۀ احکام الزامی، معتبر و شرط می‎باشد مثل اعتبار سند، در ادلۀ احکام غیر الزامی لازم نمی‎دانند، بنابراین، با یک خبر ضعیفی که دلالت بر ثواب یا رجحان در فعلی می‎کند، می‎توان حکم به استحباب کرد.
ولی معاصرین در این قاعده تشکیک کرده‌ و آن را نپذیرفته‌اند و گفته‌اند؛ احکام غیر الزامی نیز همچون احکام الزامی احتیاج به دلیل معتبر دارند. به عبارت دیگر؛ مسامحه را در غیر الزامیات روا نمی‌دانند، همچنان که در الزامیات. لذا، مهم‎ترین دلیل مشهور برای تسامح در ادلۀ سنن، اخبار من بلغ می‌باشد. بنابر قول به استفاده حجیت یا استحباب عنوان ثانوی از مفاد این اخبار، قاعدۀ تسامح اثبات می‌شود، ولی بنابر سایر احتمالات، این قاعده را نمی‎توان اثبات کرد.

کلیدواژه‌ها