2
فقه و اصول- مجمتع امین- جامعة المصطفی - سه راه سالاریه
چکیده
قاعدۀ تسامح در ادلۀ سنن، یکی از مهمترین و کاربردیترین قواعد اصولی یا فقهی میباشد.
مشهور قدما این قاعده را پذیرفتهاند و بر اساس آن بسیاری از مستحبات و مکروهات را اثبات کردهاند، بدین معنا؛ آنچه را که در ادلۀ احکام الزامی، معتبر و شرط میباشد مثل اعتبار سند، در ادلۀ احکام غیر الزامی لازم نمیدانند، بنابراین، با یک خبر ضعیفی که دلالت بر ثواب یا رجحان در فعلی میکند، میتوان حکم به استحباب کرد.
ولی معاصرین در این قاعده تشکیک کرده و آن را نپذیرفتهاند و گفتهاند؛ احکام غیر الزامی نیز همچون احکام الزامی احتیاج به دلیل معتبر دارند. به عبارت دیگر؛ مسامحه را در غیر الزامیات روا نمیدانند، همچنان که در الزامیات. لذا، مهمترین دلیل مشهور برای تسامح در ادلۀ سنن، اخبار من بلغ میباشد. بنابر قول به استفاده حجیت یا استحباب عنوان ثانوی از مفاد این اخبار، قاعدۀ تسامح اثبات میشود، ولی بنابر سایر احتمالات، این قاعده را نمیتوان اثبات کرد.