یکی از مفاهیمی که در عصور متأخر تأثیر آن جهت اثبات احکام شرعیه مورد بررسی برخی بزرگان قرار گرفته است مفهوم ارتکاز می‌باشد.
ارتکاز دیدگاه فکرى و مبناى ذهنى انسانها نسبت به یک مسئله است که حالتی نهان داشته و به راحتی نمیتوان از آن دست کشید.
تمییز مفهوم ارتکاز از سائر مفاهیم مشابه امری مهم جهت تحدید مفهوم ارتکاز می‌باشد و در سایه این تحدید مفهومی است که می‌توان کارکردهای ارتکاز را نیز به درستی تبیین نمود.
مقاله حاضر با تبیین مفهوم ارتکاز از دیدگاه برخی بزرگان سعی نموده تمایز آن را با مفاهیمی همچون سیره معلوم نماید و سپس برخی از کارکردهای مهم ارتکاز را نیز مورد بحث قرار دهد.
کارکردهای ارتکاز در سه بخش کلی قابل ذکر می‌باشد که عبارت از کارکرد در استنباط احکام شرعیه به صورت غیر مستقل همچون تضییق یا تعمیم حکم، کارکرد ارتکاز جهت استنباط احکام شرعیهبه صورت مستقل، و کارکرد ارتکاز در اثبات مسائل اصولیه، که در مقاله حاضر برای هر کدام از این کارکردها تطبیقاتی بیان شده است.
)